NATO Nedir? NATO Üyesi Ülkeler Hangileridir?
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü yani kısaca NATO nedir? NATO üyesi ülkeler hangileridir? Merak ettiğiniz soruların cevapları yazımızda…
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü kısaca NATO; 4 Nisan 1949’da 12 ülke tarafından imzalanan Kuzey Atlantik Antlaşması’na dayanarak kurulan ve farklı dönemlerde 17 ülkenin daha katıldığı uluslararası askerî ittifak.
Örgütte yer alan ülkelerden ikisi Amerika Kıtası’nda, diğer yirmialtısı Avrupa Kıtası’nda bulunmaktadır. Kurulduğu dönemde 12 üyesi bulunan örgüt, 2009 yılı itibariyle toplam 28 üyeye ulaşmıştır.
Örgüt üyeleri herhangi bir dış güçten gelebilecek saldırıya karşı ortak savunma yapmaktadır. NATO’nun merkezi, örgütün Kuzey Amerika ve Avrupa’daki 29 üyesinden biri olan Belçika’nın başkenti Brüksel’de bulunmaktadır. 21 ülke NATO’nun “Barış İçin Ortaklık” adlı girişiminde yer alırken 15 ülke kurumlaşmış diyalog programlarına dâhildir.
Tüm NATO üyelerinin toplam askerî harcaması, dünyadaki savunma harcamalarının %70’inden fazladır. Üyelerin savunma harcamalarının GSYİH (Gayri Safi Yurt İçi Hafısa)’lerinin %2’si kadar olması gerekmektedir.
NATO’ya üye olan ülkelerin herhangi bir saldırıya uğrayan diğer bir üye ülkeye yardım etmeleri maddesi, tarihte ilk kez, 2001 yılında ABD’de yaşanan 11 Eylül saldırıları sonrasında uygulanmıştır. Gerçekleşen terör saldırılarından sonra çeşitli devletlere ait askerler, NATO liderliğinde, ISAF’ın emri altında Afganistan’a gönderilmiştir.
NATO Nasıl Kuruldu?
2. Dünya Savaşı’nın ardından, gelişmeye başlayan teknoloji, çeşitli silahlar ve özellikle kitle imha silahlarının, bir takım ülkelerin tekelinde bulunması, yaşanılan savaş tecrübeleri, milletlerin dünya üzerinde tek başına var olabilmelerini olanaksız kılmaya başladı. Bu nedenle, milli menfaatleri benzer yönde olan büyük devletler, belli noktalarda buluşarak, dayanışma ve işbirliği yapmak zorunda kaldı. Bu doğrultuda bir araya gelen on iki ülke, Birleşmiş Milletler Antlaşması’nın 51. maddesi çerçevesinde hazırlanan, toplam 16 maddelik antlaşmayı 4 Nisan 1948 tarihinde, ABD’nin Washington Şehri’nde imzaladı. İmzalanan antlaşma onaylanarak 24 Ağustos 1949 tarihinde yürürlüğe girdi.
Başlangıçta Birleşik Krallık, Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, Amerika Birleşik Devletleri’nin bir araya gelmesiyle oluşturulan Pakt, daha sonra Yunanistan ve Türkiye’nin katılımıyla daha geniş bir hal aldı. Türkiye ve Yunanistan’ın ardından Almanya, daha sonra sırasıyla İspanya’nın katılımı ile üye ülke sayısı 16’ya çıktı.
Günümüzde NATO’ya üye 28 ülkeden en çok dikkat çekeni İzlanda’dır. İzlanda, ordusu olmayan tek NATO üyesi ülkedir.
NATO Üyesi Ülkeler Hangileridir?
12 NATO üyesi ülke, NATO’ya 4 Nisan 1949 tarihinde kurucu üyeler olarak katılan ülkelerdir. Fransa NATO’nun askeri kolundan 1966 yılında ayrılmış olmasına rağmen, 2009 yılında geri dönmüştür. Danimarka’nın üyeliği, Faroe Adaları ile Grönland’ı kapsamaktadır. Üye ülkeler arasında yer alan İzlanda’nın, askeri ordusu bulunmamaktadır.
4 Nisan 1949
– Birleşik Krallık
– Belçika
– Kanada
– Danimarka
– Fransa
– İzlanda
– İtalya
– Lüksemburg
– Hollanda
– Norveç
– Portekiz
– Amerika Birleşik Devletleri
Yunanistan 1974 yılında Türkiye’nin düzenlediği Kıbrıs Barış Harekatı’ndan sonra, NATO’nun askeri kanadından çekilmiş olmasına rağmen, 1980 yılında geri döndü.
18 Şubat 1952
– Türkiye
– Yunanistan
9 Mayıs 1955
– Almanya
30 Mayıs 1982
– İspanya
12 Mart 1999
– Çek Cumhuriyeti
– Macaristan
– Polonya
29 Mart 2004
– Bulgaristan
– Estonya
– Letonya
– Romanya
– Litvanya
– Slovenya
– Slovakya
1 Nisan 2009
– Hırvatistan
– Arnavutluk